DOBRZECHÓW wczoraj i dziś

Nazwa Dobrzechów pochodzi prawdopodobnie od imienia Dobrzech. Dzieje osady sięgają zapewne czasów starożytnych. Historia oparta na dokumentach pisanych rozpoczyna się dla Dobrzechowa w 1185 roku, kiedy to właściciel wsi Mikołaj Bogoria przekazał ją wraz z innymi okolicznymi miejscowościami zakonowi cystersów. Przez 600 lat, aż do II połowy XVIII wieku, cystersi pracą i modlitwą uszlachetniali dobrzechowską ziemię i ludzi na niej żyjących. Świeccy właściciele Dobrzechowa pojawili się w okresie pocysterskim i były to kolejno rodziny: Skrzyńskich, Koźmianów i Michałowskich.

Dzieje kościoła i parafii dobrzechowskiej sięgają XIII wieku. Kościół parafialny od początku był pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa Męczennika. Obecny budynek kościoła został wzniesiony w stylu neogotyckim w latach 1888-1892, w okresie probostwa ks. Karola Józefa Fischera, późniejszego biskupa przemyskiego. Kilka lat po jego poświęceniu stary kościół drewniany z murowanym prezbiterium, datowany na XV wiek, został rozebrany. Na jego miejscu, czyli na zabytkowym starym kościelisku,  postawiono pomnik oraz pamiątkową tablicę na granitowym głazie. W obecnej świątyni znajduje się kilka zabytków sakralnych pochodzących ze starego kościoła: dzwon Stanisław z 1448 roku, obraz Matki Bożej Dobrzechowskiej z II połowy XVII wieku, obraz św. Stanisława Biskupa z XVII wieku, marmurowa chrzcielnica z XVII wieku, monstrancja z przełomu XVII i XVIII wieku oraz ornat z połowy XVII wieku. W świątyni odnajdziemy także, pochodzące z przełomu XIX i XX wieku, piękne zabytkowe ołtarze i konfesjonały w stylu neogotyckim oraz artystyczne stacje Drogi Krzyżowej. W połowie XX wieku ufundowano witraże o treściach religijno–historycznych oraz wykonano polichromie, malowidła ścienne o tematyce  biblijnej. Obok kościoła znajduje się kaplica cmentarna wzniesiona przez Skrzyńskich w I połowie XIX wieku. Poniżej kościoła usytułowana jest zabytkowa plebania wybudowana w II połowie XIX wieku.

Charakterystyczne dla krajobrazu Dobrzechowa są zabytkowe kapliczki przydrożne. Kapliczka św. Walentego, postawiona przy obecnej granicy ze Strzyżowem, sięga swoim początkiem czasów cysterskich i została wybudowana prawdopodobnie w XVIII wieku. W środkowej części wsi znajduje się figura św. Floriana, którą ufundował w roku 1770 opat cysterski w Koprzywnicy, Mikołaj Bogoria Skotnicki. Na dawnych ziemiach podworskich spotykamy budowle zabytkowe z XIX i początku XX wieku: kaplicę dworską i dom oficjalistów, a także pozostałości cegielni zbudowanej przez Romana Michałowskiego, której wyroby odnajdujemy w wielu budowlach polskich i europejskich. Wspaniały pałac Michałowskich niestety spłonął w czasie I wojny światowej.

Na terenie wsi znajduje się kilka monumentów upamiętniających historyczne wydarzenia: pomnik powstania styczniowego wzniesiony w 1913 roku, pomnik ku czci poległych i walczących rodaków w wojnach 1914-1918, 1920, 1939-1945, wybudowany w 1993 roku oraz pomnik 800-lecia Dobrzechowa wzniesiony w 1985 roku w czasie obchodów rocznicowych. W roku 2000 w najwyższym punkcie wsi postawiono Krzyż Jubileuszowy.

Dzieje szkolnictwa w Dobrzechowie sięgają XVI wieku, kiedy to istniała tutaj szkoła parafialna. Jednak rozkwit szkolnictwa nastąpił w połowie XVIII wieku, gdy proboszcz dobrzechowski ks. Feliks Buchwald pełnił funkcję nadzorcy szkół w okręgu strzyżowskim. Do szkoły w Dobrzechowie uczęszczali również uczniowie z wielu okolicznych wsi. Obecny budynek szkoły został wybudowany w latach 1948-1952, a rozbudowany w latach 1966-1968. Wówczas kierownikiem szkoły był Bronisław Wesołowski. W roku 1973, w dwusetną rocznicę powstania Komisji Edukacji Narodowej, Szkole Podstawowej w Dobrzechowie nadano imię Hugona Kołłątaja, reformatora szkolnictwa i wielkiego patrioty. Od 1999 roku w Dobrzechowie funkcjonuje Zespół Szkół, w skład którego wchodzi Szkoła Podstawowa im. Hugona Kołłątaja w Dobrzechowie, (do 2018 roku również Gimnazjum Publiczne w Dobrzechowie), a od 1 września 2010 r. Przedszkole Publiczne w Dobrzechowie.

W Dobrzechowie prężnie działa szereg organizacji społecznych. Ochotnicza Straż Pożarna została założona w tej wsi już w 1896 roku. Posiada ona swoją remizę i bardzo dobry sprzęt przeciwpożarowy. Koło Gospodyń Wiejskich działa dla dobra społeczności lokalnej od 1931 roku. Obecny chór parafialny sięga swą historią lat międzywojennych. W roku 1987 powstało Towarzystwo Przyjaciół Dobrzechowa, które troszczy się o rozwój kulturalny wsi. Nieprzerwanie od roku 1997 wydaje ono Kwartalnik Społeczności Dobrzechowskiej „Życie Dobrzechowa”, który jest swoistą kroniką wsi. Od roku 2002 przy parafii dobrzechowskiej prowadzi swą działalność Parafialny Klub Sportowy „Korona” Dobrzechów, który posiada piękny stadion i obiekty towarzyszące oraz odnosi sukcesy sportowe i organizacyjne. W działalności kulturalnej i społecznej mieszkańców wsi ważną rolę odgrywa budynek Domu Ludowego, wzniesiony przy dużym udziale mieszkańców w 1976 roku.

Informacje o historii Dobrzechowa możemy odnaleźć w wartościowej monografii wsi, autorstwa Tadeusz Szeteli, noszącej tytuł „Dzieje Dobrzechowa. Opowieść o rodzinnej wsi”, której drugie poszerzone wydanie ukazało się w 2003 roku. Niezmiernie wartościowym źródłem informacji o wsi i parafii jest również książka pt. „Dzieje kościelne parafii Dobrzechów” autorstwa Ludwika Grzebienia SJ, wydana w 2004 roku.

Przejeżdżając przez Dobrzechów lub spacerując przebiegającym przy drodze chodnikiem, możemy podziwiać piękne krajobrazy wsi. Od południa płaskie tereny sięgające do rzeki Wisłok oraz urokliwe stawy dobrzechowskie, a od północy niewielkie pagórki z szachownicą pól i łąk.

                                                                                       Przygotował: Jacek Grodzki